জানিব খোজাৰ নতুন ঠিকনা
১৬ অক্টোবৰত কলিকতাত অনুষ্ঠিত হরতাল বংগ ভংগৰ বিৰুদ্ধে এক বৃহৎ প্ৰতিবাদ হিচাপে পৰিগণিত হৈছিল। সেইদিনা দোকান-পোহাৰ, অনুষ্ঠান-প্ৰতিষ্ঠান, বাছ আৰু স্ট্ৰাম সকলো বন্ধ হৈ পৰিছিল। আনন্দমোহন বসুৱে 'ফেডাৰেল হল'ৰ আধাৰশিলা স্থাপন কৰি জনতাক বংগ ভংগবিৰোধী আন্দোলনত অংশগ্ৰহণ কৰিবলৈ আহ্বান জনাইছিল। বংকিমচন্দ্র চট্টোপাধ্যায়ৰ 'বন্দে মাতৰম' গীতেৰে পূৰ্ণ কলিকতাত দেশপ্ৰেমৰ শ্লোগান আৰু কবিতাৰ লগতে সমগ্র জনতা একত্ৰিত হৈ আকাশ-বতাহ কঁপাই তোলে। সেইদিনাৰ পৰা বংগদেশৰ জনতাই শোক দিৱস হিচাপে বাৰ্ষিকভাৱে পালন কৰিবলৈ প্ৰতিশ্ৰুতিবদ্ধ হৈছিল। এই হৰতালৰ সৈতে বিভিন্ন সমাজৰ লোক, বিশেষকৈ শিক্ষিত যুবক-যুবতী আৰু সাংস্কৃতিক ব্যক্তিত্বসকলৰ এক বিস্তৃত অংশগ্ৰহণ ঘটে, যিয়ে বংগভংগৰ বিৰুদ্ধে এক শক্তিশালী প্ৰতিক্ৰিয়া গঢ়ি তোলে।