অপৰম্পৰাগত শিক্ষা হৈছে এনে ধৰণৰ শিক্ষা যি আনুষ্ঠানিক বা আনুষ্ঠানিক শিক্ষাৰ বাহিৰত হয়, কিন্তু সেয়া পৰিকল্পনা আৰু সংগঠিত। এই শিক্ষাৰ লক্ষ্য হৈছে ব্যক্তিজনক কিছুমান দক্ষতা, জ্ঞান বা মূল্যবোধ শিকোৱা, কিন্তু ই আনুষ্ঠানিক শিক্ষাৰ গাঁথনি যেনে বিদ্যালয়, মহাবিদ্যালয় বা বিশ্ববিদ্যালয় অনুসৰণ নকৰে।
পৰম্পৰাগত শিক্ষাৰ বিশেষত্ববোৰ নিম্নলিখিত ধৰণৰ:
1. সংগঠিত কিন্তু আনুষ্ঠানিক নহয়: ই এক নিৰ্দিষ্ট লক্ষ্য আৰু প্ৰক্ৰিয়া অনুসৰি কাম কৰে, কিন্তু আনুষ্ঠানিক শিক্ষাৰ দৰে কঠোৰ নিয়ম মানি নলয়।
2. নমনীয় অনুসূচী: শিক্ষাৰ্থীসকলে তেওঁলোকৰ প্ৰয়োজনীয়তা আৰু সুযোগ অনুসৰি অনুসূচী তৈয়াৰ কৰিব পাৰে, যি আনুষ্ঠানিক শিক্ষাৰ দৰে বাধ্যতামূলক নহয়।
3. প্ৰমাণপত্ৰ বা ডিগ্ৰীৰ অভাৱ: পৰম্পৰাগত শিক্ষাই সাধাৰণতে প্ৰমাণপত্ৰ বা ডিগ্ৰী প্ৰদান নকৰে, কিন্তু ইয়াত প্ৰাপ্ত দক্ষতা কৰ্মস্থান বা ব্যক্তিগত জীৱনত অতি উপযোগী হ'ব পাৰে।
4. ব্যক্তিগত বা সামাজিক দক্ষতা বিকাশ: এই শিক্ষাৰ জৰিয়তে, মানুহে তেওঁলোকৰ জীৱনৰ ব্যৱহাৰিক প্ৰয়োজনীয় জ্ঞান আৰু দক্ষতা প্ৰাপ্ত কৰে, যেনে স্বাস্থ্য শিক্ষা, কৃষি, কাৰিকৰী দক্ষতা, বা কম্পিউটাৰ প্ৰশিক্ষণ।
5. বিভিন্ন শিক্ষণ পদ্ধতি: ইয়াক বিভিন্ন পদ্ধতিযেনে কৰ্মশালা, প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যসূচী, চেমিনাৰ, সামূহিক কেন্দ্ৰ, বা অনলাইন শিক্ষণৰ জৰিয়তে প্ৰদান কৰা হয়।
6. কোনো বয়স বা যোগ্যতাৰ সীমাবদ্ধতা নাই: অ-পৰম্পৰাগত শিক্ষাৰ বাবে শিক্ষাৰ্থীসকলৰ বাবে কোনো নিৰ্দিষ্ট বয়স বা শিক্ষাগত অৰ্হতাৰ প্ৰয়োজন নাই। যিকোনো লোকে এনে ধৰণৰ শিক্ষা লাভ কৰিব পাৰে।
7. পৰম্পৰাগত শিক্ষা সাধাৰণতে সমাজৰ প্ৰয়োজনীয়তা অনুসৰি আৰু ব্যক্তিৰ ব্যক্তিগত বিকাশৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। উদাহৰণ স্বৰূপে, যদি প্ৰাপ্তবয়স্ক এজনে নতুন দক্ষতা বা নতুন ভাষা শিকিব বিচাৰে, তেন্তে তেওঁ অ-পৰম্পৰাগত শিক্ষাৰ জৰিয়তে এনে কৰিব পাৰে।